अपाक शेरा म्हणजे नेमकं काय?
खरं सांगायचं तर, मी स्वतः गावाकडचा आहे, आणि माझ्या काकांच्या जमिनीच्या सातबाऱ्यावर एकदा असा काहीसा गोंधळ झाला होता. त्यांच्या सातबाऱ्यावर त्यांच्या मुलाचं नाव होतं, पण तो अजून १८ वर्षांचा झाला नव्हता, त्यामुळे त्याच्यासोबत एका सज्ञान व्यक्तीचं नाव अपाक शेरा म्हणून लावलं होतं. पण जेव्हा तो १८ वर्षांचा झाला, तेव्हा तो शेरा काढायला विसरलो, आणि मग कर्जासाठी बँकेत गेल्यावर कागदपत्रांवरून खूप प्रश्न विचारले गेले. तेव्हा कळलं, हे छोटंसं शेरा किती मोठा त्रास देऊ शकतं!
अपाक शेरा म्हणजे जेव्हा सातबाऱ्यावर एखादी व्यक्ती १८ वर्षांपेक्षा लहान असते, तेव्हा तिच्यासोबत एक सज्ञान व्यक्तीचं नाव (म्हणजे अज्ञान पालक कर्ता) जोडलं जातं. पण ती व्यक्ती १८ वर्षांची झाल्यावर हा शेरा काढणं गरजेचं आहे. नाहीतर जमिनीच्या मालकीवर प्रश्नचिन्ह निर्माण होऊ शकतं. महसूल विभाग आता याच समस्येवर काम करत आहे, आणि जिवंत सातबारा मोहिमेच्या दुसऱ्या टप्प्यात हा शेरा तातडीने हटवला जाणार आहे.
जिवंत सातबारा मोहीम: काय आहे खास?
महाराष्ट्र सरकारने जिवंत सातबारा मोहीम १ मे २०२५ पासून दुसऱ्या टप्प्यात सुरू केली आहे. या मोहिमेचं मुख्य ध्येय आहे शेतकऱ्यांच्या सातबारा उताऱ्यावरच्या अनावश्यक आणि कालबाह्य नोंदी हटवून ते अद्ययावत करणं. यात अपाक शेरा , एक्कम एंट्री , तगाई कर्ज , किंवा इतर जुन्या नोंदी हटवल्या जाणार आहेत. यामुळे शेतकऱ्यांना जमिनीच्या व्यवहारात, कर्ज घेताना, किंवा सरकारी योजनांचा लाभ घेताना कोणताही अडथळा येणार नाही.
गावात एकदा एका शेतकऱ्याला त्याच्या सातबाऱ्यावर जुन्या कर्जाची नोंद असल्यामुळे बँकेने कर्ज देण्यास नकार दिला होता. अशा छोट्या-छोट्या गोष्टी शेतकऱ्यांचं आयुष्य अवघड करतात. पण आता ही मोहीम शेतकऱ्यांचं हे टेन्शन कमी करणार आहे.
अपाक शेरा कसा हटवला जाणार?
महसूल विभागाने यासाठी खूपच सोपी आणि पारदर्शक प्रक्रिया ठेवली आहे. खातेदाराचं वय तपासण्यासाठी जन्म-मृत्यू रजिस्टर च्या नोंदींचा आधार घेतला जाणार आहे. ई-हक्क प्रणाली द्वारे अपाक शेरा हटवण्याचं काम केलं जाईल. शेतकऱ्यांना फक्त त्यांच्या तहसील कार्यालयात खालील कागदपत्रांसह जावं लागेल:
-
वयाचा पुरावा : जन्म दाखला, शाळा सोडल्याचा दाखला, किंवा ओळखपत्र.
-
जमिनीचा तपशील : जिल्हा, तालुका, गाव, आणि गट क्रमांक.
-
खातेदाराची माहिती : पूर्ण नाव, मोबाईल नंबर, आणि ई-मेल (असल्यास).
शेतकऱ्यांना तलाठ्यांशी संपर्क साधून ही प्रक्रिया पूर्ण करण्याचं आवाहन करण्यात आलं आहे.
शेतकऱ्यांना काय फायदा होणार?
ही मोहीम शेतकऱ्यांसाठी खूप फायदेशीर आहे. काही प्रमुख फायदे पाहूया:
-
पारदर्शकता : सातबारा उतारा अद्ययावत झाल्यामुळे जमिनीच्या मालकीबाबत कोणताही गोंधळ राहणार नाही.
-
सोपी कर्ज प्रक्रिया : बँकेतून कर्ज घेताना किंवा सरकारी योजनांचा लाभ घेताना कोणताही अडथळा येणार नाही.
-
वाद कमी होणार : अनावश्यक शेरे हटवल्यामुळे मालकीच्या वादांवर आळा बसेल.
-
वेळेची बचत : डिजिटल प्रणालीमुळे सातबारा अपडेट करणं आता सोपं आणि जलद झालं आहे.
कसं कराल अपाक शेरा हटवण्याची नोंद?
अपाक शेरा हटवण्यासाठी तुम्हाला काही सोप्या गोष्टी लक्षात ठेवाव्या लागतील:
-
जमिनीचा तपशील : तुमच्या जमिनीचा गट क्रमांक, गाव, तालुका, आणि जिल्हा.
-
वयाचा पुरावा : जन्म दाखला किंवा शाळा सोडल्याचा दाखला.
-
संपर्क माहिती : तुमचं नाव, मोबाईल नंबर, आणि ई-मेल (असल्यास).
-
तलाठी कार्यालयात भेट : तिथे तुम्ही तुमची कागदपत्रे सादर करून अपाक शेरा हटवण्याची प्रक्रिया पूर्ण करू शकता.
तुम्ही डिजिटल सातबारा पोर्टल (digitalsatbara.mahabhumi.gov.in) वरूनही तुमचा सातबारा तपासू शकता आणि अपडेट्ससाठी अर्ज करू शकता.
शेवटचं पण महत्त्वाचं
शेतकरी बंधूंनो, सातबारा हा तुमच्या शेतीचा आत्मा आहे. त्यावरची प्रत्येक नोंद नीट तपासून ठेवा. जर तुमच्या सातबाऱ्यावर अपाक शेरा असेल आणि तुमचं वय १८ पेक्षा जास्त असेल, तर आत्ताच तलाठी कार्यालयात जा आणि तो शेरा हटवा. ही मोहीम तुमच्या हक्कांची हमी आहे, आणि यामुळे तुमच्या जमिनीच्या मालकीबाबत कोणताही वाद राहणार नाही.
तुम्हाला याबाबत काही प्रश्न असतील तर तलाठ्यांशी संपर्क साधा किंवा महाभूलेख पोर्टल (bhulekh.mahabhumi.gov.in) वर जा.
