अद्रक शेतीची सुरुवात कशी झाली?
अविनाशने मागच्या वर्षी पहिल्यांदा अद्रकाची शेती करून पाहिली. तेव्हा त्याला 2 लाख रुपयांचं उत्पन्न मिळालं. “वाह, बरं झालं!” असं म्हणत त्याने यावर्षी दीड एकरात अद्रकाची लागवड केली. त्याला आशा आहे की यावेळी बाजारभाव चांगला मिळाला, तर 3 लाखांपर्यंत कमाई होऊ शकते. आता ही गोष्ट ऐकून मला वाटलं, शेतीतून एवढी कमाई? खरंच, अविनाशने काहीतरी खास केलंय.
त्याने एप्रिल-मे मध्ये शेताची तयारी सुरू केली. नांगरणी, रोटावेटर, शेणखताचा वापर सगळं अगदी व्यवस्थित. मग जूनच्या पहिल्या आठवड्यात ठिबक सिंचन बेड तयार करून अद्रकाची लागवड केली. आता नोव्हेंबर-डिसेंबरमध्ये त्याचं पीक काढणीसाठी तयार होईल. खरं सांगायचं तर, मला शेतीबद्दल फारसं माहीत नव्हतं, पण अविनाशचं हे नियोजन पाहून वाटतंय, आपणही काहीतरी नवीन ट्राय करायला हवं!
अद्रक शेतीचं गणित
अविनाश सांगतो, जर शेतजमिनीचा दर्जा सामान्य असेल, तर अद्रकाचं पीक 4 ते 6 महिन्यांत तयार होतं. पण जर जमीन एकदम टॉपक्लास असेल, तर 15-16 महिन्यांपर्यंतही पीक ठेवता येतं. गेल्या वर्षी त्याच्या शेतात 107 क्विंटल अद्रक निघालं होतं. पण बाजारभाव थोडा कमी असल्यामुळे उत्पन्न अपेक्षेपेक्षा कमी मिळालं. 2 वर्षांपूर्वी तर अद्रकाला 10-12 हजार रुपये प्रति क्विंटल भाव मिळाला होता. म्हणजे, बाजारभाव चांगला मिळाला तर कमाई डबल होऊ शकते!
रोगांपासून संरक्षण कसं करायचं?
अद्रकाच्या पिकावर करपा, टीका, सड किंवा मर हे रोग येऊ शकतात. यावर उपाय म्हणून अविनाश बुरशीनाशकं, कस्टोडिया, कॅब्रोटॉक यांसारख्या औषधांची फवारणी करतो. मर रोगापासून वाचण्यासाठी सुरुवातीपासूनच ट्रायपोडामाचा वापर करतो. त्याच्या मते, जर नीट काळजी घेतली, तर अद्रकाचं पीक शेतकऱ्यांना चांगली कमाई करून देऊ शकतं.
तरुण शेतकऱ्यांसाठी प्रेरणा
अविनाशचं म्हणणं आहे, “तरुण असो वा अनुभवी, प्रत्येक शेतकऱ्याने नवीन प्रयोग करायला हवेत.” त्याच्या या बोलण्यातून मला एक गोष्ट कळली शेतीत यश मिळवायचं असेल, तर रिस्क घ्यावीच लागते. पण ती हुशारीने घ्यायची. अविनाशने दीड एकरातून लाखोंची कमाई करण्याचा मार्ग शोधलाय, आणि तो इतरांना सुद्धा प्रेरणा देतोय.
