पावसाने बीड जिल्ह्यात हाहाकार
बीड जिल्ह्यातील वडवणी, परळी, माजलगांव, आष्टी आणि गेवराई या तालुक्यांमध्ये सततच्या पावसाने अतिवृष्टीची परिस्थिती निर्माण झाली आहे. गंगामसला गावातील मोरेश्वर मंदिर पाण्याखाली गेले आहे, तर गावांमध्येही पाणी शिरल्याने जनजीवन विस्कळीत झाले आहे. माजलगांव धरण 56% भरले असून, बीड आणि माजलगांव शहरांच्या पिण्याच्या पाण्याचा प्रश्न गंभीर बनला आहे.
जगन्नाथ डाके, गंगामसला गावातील एक शेतकरी, सांगतात, “आमच्या शेतात पाणी साचल्याने सोयाबीनचे पीक पूर्णपणे उद्ध्वस्त झाले आहे. या नुकसानीमुळे आम्ही हवालदिल झालो आहोत. सरकारने तातडीने नुकसानभरपाई आणि पीक विम्याची मदत द्यावी.” शेतकऱ्यांचे म्हणणे आहे की, या पावसाने नद्यांना पूर आला, आणि खेतात पाणी साचल्याने पिकांचे प्रचंड नुकसान झाले.
महाराष्ट्रातील इतर जिल्ह्यांवरही पावसाचा कहर
बीडसह महाराष्ट्रातील इतरही काही जिल्ह्यांमध्ये भारी पावसाने हाहाकार माजवला आहे. पालघर जिल्ह्यात रात्रीपासून सुरू असलेल्या मुसळधार पावसामुळे जनजीवन ठप्प झाले आहे. सूर्या, वैतरणा आणि पिंजाल नद्यांचे पाणी धोक्याच्या पातळीवर आहे.
मौसम विभागाने पालघर, ठाणे, मुंबई, रायगड, नाशिक घाट, पुणे घाट आणि सातारा घाट भागात रेड अलर्ट जारी केला आहे. याशिवाय, कोल्हापूर घाट, गडचिरोली, जळगाव, छत्रपती संभाजीनगर, जालना, बीड, लातूर, अमरावती आणि चंद्रपूरला ऑरेंज अलर्ट आहे.
पालघर प्रशासनाने खबरदारीचा उपाय म्हणून सर्व शाळा आणि महाविद्यालयांना सुट्टी जाहीर केली आहे. निचल्या भागात पाणी साचण्याची शक्यता असल्याने प्रशासन सतर्क आहे.
शेतकऱ्यांनी काय करावे?
अतिवृष्टीच्या या काळात शेतकऱ्यांनी खालील उपाययोजना कराव्यात, जेणेकरून नुकसान कमी होईल:
-
शेतात पाणी साचू नये म्हणून नाले आणि चर खणून पाण्याचा निचरा करावा.
-
पिकांच्या मुळांभोवती पाणी साचल्यास मुळकुज आणि रोग होण्याची शक्यता असते, यापासून बचाव करावा.
-
शेतमाल सुरक्षित ठिकाणी साठवावा.
-
भातासारखी पिके सोडून इतर पिके जास्त पाणी सहन करू शकत नाहीत, याची काळजी घ्यावी.
सरकारकडून नुकसानभरपाईची अपेक्षा
शेतकऱ्यांनी सरकारकडे तातडीने नुकसानभरपाई आणि पीक विम्याची मागणी केली आहे. बीडमधील शेतकऱ्यांचे म्हणणे आहे की, सरकारने त्वरित पंचनामे करून नुकसानभरपाई द्यावी, जेणेकरून त्यांना आर्थिक आधार मिळेल.
अतिवृष्टीमुळे खरीप हंगामाचे नुकसान झाले असले, तरी हा पाऊस रब्बी हंगामासाठी वरदान ठरू शकतो, असे काही तज्ज्ञांचे मत आहे. मात्र, सध्याच्या संकटातून बाहेर पडण्यासाठी शेतकऱ्यांना तातडीने मदतीची गरज आहे.
या पावसाने एकीकडे शेतकऱ्यांचे नुकसान केले असले, तरी पाण्याची पातळी वाढल्याने भविष्यातील पाणीटंचाईचा प्रश्न काही प्रमाणात सुटू शकतो. पण सध्याचे संकट पाहता, शेतकऱ्यांना आर्थिक आणि मानसिक आधाराची गरज आहे.
