नाशिकच्या शेतकऱ्याची अनोखी यशोगाथा
नाशिकमधील गजानन भालेराव यांनी मधमाशी पालनाच्या माध्यमातून स्वतःचा व्यवसाय उभा केला आहे, जो आज देशभरात ओळखला जातो. गेल्या 18 वर्षांत त्यांनी मध उत्पादनासह शेतीच्या परागीकरणात महत्त्वाची भूमिका बजावली आहे. त्यांच्या या कार्यामुळे 80 हजारांहून अधिक शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढले आहे. मधमाश्यांमुळे शेतीचे उत्पादन 50 टक्क्यांपर्यंत वाढते, जे शेतकऱ्यांसाठी वरदान ठरले आहे.
किसान मधुमक्षिका फार्म्सची स्थापना
हिंगोली येथील साध्या शेतकरी कुटुंबात जन्मलेले गजानन भालेराव यांनी नाशिकमध्ये रोजगाराच्या शोधात पाऊल टाकले. 2007 मध्ये त्यांनी मधमाशी पालनाचा व्यवसाय सुरू केला, ज्याचे नाव आज “किसान मधुमक्षिका फार्म्स” म्हणून प्रसिद्ध आहे. त्यांच्या पत्नी माधुरी भालेराव यांनी मध काढण्यापासून ते प्रक्रिया आणि विक्रीपर्यंत सर्व जबाबदाऱ्या सांभाळल्या. या दांपत्याच्या एकत्रित प्रयत्नांनी व्यवसायाला नवे उंची प्राप्त झाली.
पिकांनुसार प्रवास करणारा व्यवसाय
भालेराव दांपत्याचा व्यवसाय हा स्थिर नाही, तर तो पिकांच्या हंगामानुसार फिरता आहे. त्यांच्याकडे 500 हून अधिक मधमाश्यांच्या पेट्या, तंबू आणि आवश्यक साधनांनी युक्त ट्रक आहे. सध्या ते नाशिकच्या मालेगाव परिसरात बाजरीच्या शेतात कार्यरत आहेत. पुढे ते महाराष्ट्रातील डाळिंब आणि पेरूच्या शेतांमध्ये, तसेच राजस्थानातील सेलरीच्या शेतांमध्ये पेट्या ठेवतात. हिवाळ्यात त्यांचा मुक्काम राजस्थान आणि उत्तर प्रदेशातील मोहरीच्या शेतांमध्ये असतो.
गजानन सांगतात, “मधमाश्यांमुळे परागीकरण होते, ज्यामुळे शेतीचे उत्पादन किमान 50 टक्क्यांनी वाढते. हे शेतकऱ्यांसाठी सोन्यासारखे आहे.”
व्यवसायाची सुरुवात आणि प्रेरणा
वयाच्या 16 व्या वर्षी गजानन ट्रक ड्रायव्हर म्हणून राजस्थानात गेले असताना त्यांनी रस्त्याच्या कडेला मधमाश्यांच्या पेट्या पाहिल्या. तिथूनच त्यांच्या मनात मधमाशी पालनाची कल्पना रुजली. त्यांनी खादी व ग्रामोद्योग आयोग आणि पुण्यातील केंद्रीय मधमाशी संशोधन संस्थेत प्रशिक्षण घेतले. 2007 मध्ये त्यांनी स्वतःचा व्यवसाय सुरू करण्याचा निर्णय घेतला, ज्याने त्यांचे आयुष्य बदलले.
शेतकऱ्यांना मिळाला मोठा आधार
गजानन भालेराव यांचे कार्य केवळ त्यांच्या कुटुंबापुरते मर्यादित नाही. त्यांनी गेल्या 18 वर्षांत 80 हजारांहून अधिक शेतकऱ्यांना परागीकरणाद्वारे फायदा पोहोचवला आहे. नाशिकमधील शेतकरी नीलेश पवार म्हणतात, “भालेराव यांच्या मधमाश्यांमुळे आमच्या डाळिंबाच्या उत्पादनात वाढ झाली आणि निर्यातीला चालना मिळाली.”
कठोर परिश्रम आणि पर्यावरण संवर्धन
भालेराव यांच्याकडे सध्या जवळपास 1,000 मधमाश्यांच्या पेट्या आहेत, ज्यात प्रत्येक पेटीत 14 ते 16 हजार मधमाश्या असतात. या मधमाश्या दररोज 11 तासांहून अधिक काम करतात. त्यांची ही कार्यशैली भालेराव दांपत्याला प्रेरणा देते. गजानन म्हणतात, “मधमाश्यांचे महत्त्व समजले तर हा व्यवसाय फक्त नफा देणारा नाही, तर पर्यावरणासाठीही अमूल्य आहे.”
मधमाशी पालनाचे आर्थिक आणि पर्यावरणीय योगदान
मधमाशी पालनामुळे केवळ आर्थिक फायदा होत नाही, तर पर्यावरण संवर्धनातही मोठी भूमिका बजावली जाते. परागीकरणामुळे पिकांचे उत्पादन वाढते, ज्यामुळे शेतकऱ्यांचे उत्पन्न सुधारते. तसेच, मधमाश्या जैवविविधतेच्या संरक्षणात महत्त्वाची भूमिका बजावतात. भालेराव यांनी मधमाशी पालनाला एका साध्या व्यवसायापासून जागतिक स्तरावरील उद्योजकतेच्या पातळीवर नेले आहे.
मेहनत आणि निसर्गप्रेमाची यशोगाथा
गजानन भालेराव यांची कहाणी ही मेहनत, दूरदृष्टी आणि निसर्गाप्रती आदराची कहाणी आहे. त्यांनी साध्या शेतकरी कुटुंबातून सुरुवात करून कोट्यवधींचा व्यवसाय उभा केला. त्यांच्या या यशोगाथेने हजारो शेतकऱ्यांना प्रेरणा दिली आहे. मधमाश्यांसोबत काम करणे हे केवळ उत्पन्नाचे साधन नाही, तर पर्यावरण संवर्धनाचे एक प्रभावी माध्यम आहे.
👉 To see amazing offers from 'Smart Deals' for shopping Click here
