पीएफ पैशांचा प्रवास: कसे विभागले जातात हे पैसे?
तुमच्या पगारातून कापले जाणारे पीएफ म्हणजे तुमच्या आणि तुमच्या कंपनीच्या योगदानाचा समावेश असतो. दोन्ही बाजूंनी तुमच्या मूळ पगाराच्या 12% रक्कम पीएफ खात्यात जमा होते. पण ही रक्कम थेट एकाच ठिकाणी जात नाही ती वेगवेगळ्या योजनांमध्ये विभागली जाते. कशी? पाहूया:
-
तुमचं योगदान (12%) : तुमच्या पगारातून कापलेले पूर्ण 12% थेट तुमच्या EPF (कर्मचारी भविष्य निधी) खात्यात जमा होतात. या पैशांवर तुम्हाला दरवर्षी व्याज मिळतं, ज्यामुळे तुमची बचत वाढत जाते.
-
कंपनीचं योगदान (12%) : कंपनीने दिलेले 12% तीन भागांमध्ये विभागले जातात:
-
8.33% EPS (कर्मचारी पेन्शन योजना) मध्ये जातात, ज्यामुळे तुम्हाला निवृत्तीनंतर पेन्शन मिळते.
-
3.67% तुमच्या EPF खात्यात जमा होतात, जे तुमच्या बचतीत भर घालतात.
-
उरलेली थोडी रक्कम EDLI (कर्मचारी ठेव विमा योजना) मध्ये जाते, जी विम्याचं संरक्षण देते.
-
उदाहरणार्थ, जर तुमचा मूळ पगार 20,000 रुपये असेल, तर तुम्ही आणि तुमची कंपनी प्रत्येकी 2,400 रुपये पीएफसाठी देतात. यापैकी फक्त 734 रुपये (3.67%) तुमच्या EPF खात्यात दिसतील, कारण बाकी रक्कम पेन्शन आणि विमा योजनांमध्ये जाते. हे सगळं थोडं गुंतागुंतीचं वाटतं, पण यामुळे तुमचं भविष्य सुरक्षित होतं!
अधिक माहिती : epfindia.gov.in वर जा आणि तुमच्या पीएफ खात्याची तपशीलवार माहिती तपासा.
EPFO तुमचे पैसे कुठे गुंतवते?
तुम्ही विचार करत असाल की EPFO तुमचे पैसे फक्त बँकेत ठेवते का? नाही! EPFO तुमच्या पैशांची सुरक्षित आणि फायदेशीर गुंतवणूक करते, जेणेकरून तुम्हाला चांगला परतावा मिळेल. कुठे जातात हे पैसे?
-
सरकारी रोखे आणि सिक्युरिटीज : ही सर्वात सुरक्षित गुंतवणूक आहे, जिथे जोखीम कमी आणि स्थिर परतावा मिळतो.
-
कॉर्पोरेट रोखे : यात सार्वजनिक आणि खाजगी कंपन्यांचे रोखे असतात, ज्यामुळे थोडा जास्त परतावा मिळण्याची शक्यता असते.
-
एक्सचेंज ट्रेडेड फंड्स (ETF) : गेल्या काही वर्षांपासून EPFO त्यांच्या निधीपैकी 15% रक्कम शेअर बाजाराशी जोडलेल्या ETF मध्ये गुंतवत आहे. यामुळे दीर्घकालीन नफा मिळण्याची शक्यता वाढते.
पेन्शन आणि विम्याचे फायदे
पीएफ फक्त बचतीपुरतं मर्यादित नाही यात पेन्शन आणि विमा यांचाही समावेश आहे:
-
पेन्शन (EPS) : जर तुम्ही 10 वर्षे किंवा त्याहून अधिक काळ पीएफ योजनेत योगदान दिलं असेल, तर तुम्हाला 58 वर्षांनंतर मासिक पेन्शन मिळू शकते. ही पेन्शन तुमच्या निवृत्तीनंतर आर्थिक आधार देते.
-
विमा (EDLI) : दुर्दैवाने, जर कर्मचाऱ्याचा अकाली मृत्यू झाला, तर EDLI योजनेअंतर्गत त्याच्या कुटुंबाला विम्याचा लाभ मिळतो. हा विमा कंपनीच्या योगदानातूनच दिला जातो.
जर तुम्ही 10 वर्षांपेक्षा कमी काळ काम केलं असेल आणि तुमचं पीएफ खातं बंद करत असाल, तर तुम्ही फॉर्म 10C भरून EPS ची रक्कम काढू शकता. पण 10 वर्षांहून जास्त सेवेनंतर तुम्ही पेन्शनसाठी पात्र होता, त्यामुळे EPS चे पैसे काढता येत नाहीत. ही योजना तुमच्या भविष्याची काळजी घेण्यासाठी बनवली आहे.
तुम्ही काय करायला हवं?
तुमच्या पीएफ खात्याचा तपशील तपासणं खूप सोपं आहे. EPFO च्या अधिकृत वेबसाइट epfindia.gov.in वर जा, तुमचा UAN (युनिव्हर्सल अकाउंट नंबर) वापरून लॉग इन करा आणि तुमच्या खात्याची स्थिती पाहा. जर तुम्हाला योजनांबद्दल अधिक जाणून घ्यायचं असेल, तर तुमच्या जवळच्या EPFO कार्यालयात संपर्क साधा. तुमच्या मेहनतीचे पैसे कुठे आणि कसे कामाला लागतात, हे जाणून घेतल्याने तुम्हाला तुमच्या भविष्याबद्दल आत्मविश्वास वाटेल.